Kowrowiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Kowrowiec (1974))
Kowrowiec
(Ковровец)
Ilustracja
„Kowrowiec”
Klasa

trałowiec

Typ

Akwamarin

Projekt

266M

Oznaczenie NATO

Natya

Historia
Stocznia

Stocznia Średnio-Newska, Leningrad

 Marynarka Wojenna ZSRR
Nazwa

Nawodczik (1974)
Kurskij Komsomolec (1982)

Wejście do służby

8 listopada 1974

 Siły Zbrojne WNP
Nazwa

Nawodczik (1992)

Wejście do służby

grudzień 1991[a]

 MW Federacji Rosyjskiej
Nazwa

Kowrowiec (1994)

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

745 t standardowa
800 t pełna

Długość

61 m

Szerokość

10,2 m

Zanurzenie

2,9 m

Napęd
2 silniki wysokoprężne o mocy 5000 KM, 2 śruby
Prędkość

16,5 w

Zasięg

2700 Mm przy prędkości 12 w

Uzbrojenie
• 4 armaty plot. 30 mm AK-230M (2×II)
• 4 armaty plot. 25 mm 2M-3M (2×II)
• 2 × IV wyrzutnie rakiet plot. bliskiego zasięgu Strieła-2 (16 rakiet)
• 2 × V wyrzutnie rbg RBU-1200M (30 bomb)
• 8 min lub 32 bomby głębinowe
Załoga

68 (6 oficerów)

Kowrowiec (ros. Ковровец), poprzednio Nawodczik i Kurskij Komsomolectrałowiec morski projektu 266M (w kodzie NATO: Natya) Marynarki Wojennej Rosji. Wszedł do służby w 1974 roku, służył we Flocie Czarnomorskiej, początkowo marynarki wojennej ZSRR, a następnie Rosji, pod nazwą „Nawodczik”, przejściowo „Kurskij Komsomolec”, a od 1994 roku „Kowrowiec”. W służbie rosyjskiej nosił numer burtowy 913.

Budowa i opis[edytuj | edytuj kod]

Okręt należał do licznej serii radzieckich trałowców morskich projektu 266M (typu Akwamarin, w kodzie NATO: Natya)[1]. Jak większość okrętów tej serii, zbudowany został w Stoczni Średnio-Newskiej (Sriednie-Niewskij Sudostroitielnyj Zawod) w Leningradzie, pod numerem budowy 929[2]. Trałowce tego typu stanowiły podstawowy typ morskich trałowców pod koniec istnienia ZSRR i przeznaczone były do poszukiwania i niszczenia min w dalszej i bliższej strefie morskiej, osłony konwojów i operacji desantowych oraz służby patrolowej[3].

Trałowce projektu 266M, budowane od 1970 roku, stanowiły dalsze rozwinięcie okrętów projektu 266 z lat 60. i zaliczały się do trzeciego pokolenia radzieckich powojennych trałowców[4]. W stosunku do projektu 266 zwiększono rozmiary kadłuba i zastosowano nowsze wyposażenie, w tym nowy trał elektromagnetyczny TEM-4 i holowaną telewizyjno-laserową platformę do wykrywania i niszczenia min dennych KIU-3[5].

Wyporność standardowa okrętów wynosiła 745 ton, a pełna 800 ton (podawane też są inne dane)[b]. Obecnie marynarka podaje wyporność 873 tony[6]. Długość okrętów wynosi 61 m, a szerokość 10,2 m[7]. Średnie zanurzenie wynosiło 2,9 m[7], podawana jest też wartość zanurzenia 3,5 m[1]. Kadłub wykonany jest ze stali małomagnetycznej[1]. Załogę stanowiło 68 ludzi, w tym 6 oficerów[5].

Napęd stanowiły dwa silniki wysokoprężne M-503M o mocy łącznej 5000 KM, napędzające dwie śruby[7]. Prędkość maksymalna wynosiła 16,5 węzła, a ekonomiczna 12 w[7]. Zasięg przy prędkości ekonomicznej 12 w wynosił 2000 mil morskich[7], a według innych źródeł 2700 Mm[1]. Maksymalny zapas paliwa wynosił 80 ton, a normalny 48 ton[1].

Uzbrojenie obronne stanowiły cztery armaty przeciwlotnicze kalibru 30 mm w dwóch dwulufowych wieżach AK-230M, kierowanych radarem MR-104 Rys′, z zapasem 4200 nabojów[8]. Umieszczone były na dziobie oraz na końcu śródokręcia – na skraju wydłużonego pokładu dziobowego[9]. Uzupełniały je cztery armaty plot. kalibru 25 mm 2M-3M w dwóch odkrytych dwulufowych wieżach po obu stronach komina[10]. Obronę przeciwlotniczą dopełniała dwuprowadnicowa wyrzutnia samonaprowadzających się na podczerwień pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu Strieła-3 lub nowszych Igła-1, z 20 pociskami[8][3] (według innych źródeł, dwie czteroprowadnicowe wyrzutnie starszych Strieła 2[11]).

Broń podwodną stanowiły dwie pięcioprowadnicowe wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych RBU-1200 kalibru 250 mm z 30 bombami RGB-12[8]. Okręty mogły przenosić i stawiać 8 min UDM[8], a według innych źródeł 7 min KMD-1000[1]. Według części źródeł mogły też zabierać maksymalnie do 32 bomb głębinowych BB1 w przypadku zadań zwalczania okrętów podwodnych[1].

Okręty posiadały komplet trałów do niszczenia różnych rodzajów min: trał kontaktowy GKT-2, trał akustyczny AT-3 i trał elektromagnetyczny TEM-3M lub TEM-4[8]. Wyposażenie ponadto stanowił kompleks KIU-3 do wykrywania i niszczenia min dennych, obejmujący holowaną platformę telewizyjno-laserową do wykrywania min i holowany pojazd z bombami do ich niszczenia[12].

Okręty były wyposażone w stację hydrolokacyjną do wykrywania min MG-89, stację hydrolokacyjną MG-35 i radar nawigacyjny Don-2[8]. Wyposażenie stanowiły ponadto: stacja rozpoznania radiotechnicznego Bizan′-4B, stacja zakłóceń aktywnych Tiulpan i system identyfikacyjny Nichrom[8].

Służba[edytuj | edytuj kod]

„Kowrowiec”
„Kowrowiec” ok. 2017 roku

Okręt wszedł do służby w radzieckiej Flocie Czarnomorskiej 8 listopada 1974 roku pod nazwą „Nawodczik” (Наводчик – pol. celowniczy)[2]. Od lipca 1982 roku nosił nazwę: „Kurskij Komsomolec” (Курский комсомолец – Kurski komsomolec)[1]. Wchodził w skład 418. Dywizjonu Trałowców[13]. W końcowym okresie zimnej wojny ochraniał radzieckie statki-przetwórnie rybne na Atlantyku i u wybrzeży Afryki Zachodniej[11]. W 1987 i 1988, podczas „wojny tankowców”, operował na Zatoce Perskiej, zabezpieczając konwoje radzieckich statków na akwenach z zagrożeniem minowym. Pierwsza misja trwała 196 dób i podczas niej przeprowadził 16 konwojów z 27 statkami, a w 1988 roku przeprowadził 32 statki[11].

Po rozpadzie ZSRR, Flota Czarnomorska przez pewien czas wchodziła w skład Sił Zbrojnych Wspólnoty Niepodległych Państw i dopiero w 1997 roku Rosja i Ukraina zawarły ostateczne porozumienie o podziale tej floty[14]. W związku z likwidacją Komsomołu, 15 lutego 1992 roku okręt powrócił do nazwy „Nawodczik”[11] (według innych źródeł, 18 marca tego roku[1]). W 1994 roku został przemianowany na „Kowrowiec” (Ковровец), od miasta Kowrowa[2]. Trałowiec został przejęty po podziale Floty Czarnomorskiej przez Rosję. Nosił numer burtowy 913[3].

W latach 2006–2007 okręt był remontowany w Sewastopolu[11]. W lutym 2016 roku „Kowrowiec” wyszedł na Morze Śródziemne i został skierowany na wody Syrii w związku z obawą użycia min przez bojowników tzw. Państwa Islamskiego[15]. Okręt wypełniał nadal zadania w składzie stałego zespołu rosyjskich okrętów na Morzu Śródziemnym od stycznia do początku maja 2017 roku (zastępując „Iwana Gołubca”) i od lipca 2019 roku (zastępując „Wice-admirała Zacharjina”)[16][17][18].

Podczas inwazji Rosji na Ukrainę, strona ukraińska doniosła o zniszczeniu okrętu w nocy 18/19 maja 2024 roku[19]. Według nieoficjalnych informacji, miało to nastąpić na skutek ataku rakietami ATACMS na port w Sewastopolu[20]. Brak jest obiektywnego potwierdzenia zatopienia trałowca, natomiast nieoficjalnie informacje wskazują na zatopienie korwety rakietowej „Cykłon[21].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Status Floty Czarnomorskiej po rozwiązaniu ZSRR był niejasny – weszła w skład sił zbrojnych Wspólnoty Niepodległych Państw, a rościły do niej pretensje Rosja i Ukraina. Do 1997 roku doszło do podziału Floty pomiędzy oba państwa.
  2. Wyporność standardowa/pełna 745 i 800 ton według Apalkow 2007 ↓, s. 87 i Car′kow 2015 ↓, s. 27, natomiast Pawłow 1997 ↓, s. 69 dla okrętów proj. 266M podaje 715 / 770 ton.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i Pawłow 1997 ↓, s. 69.
  2. a b c Apalkow 2007 ↓, s. 96.
  3. a b c Car′kow 2015 ↓, s. 27
  4. Apalkow 2007 ↓, s. 76, 93.
  5. a b Apalkow 2007 ↓, s. 93.
  6. В Севастополь из дальнего похода вернулся морской тральщик ЧФ «Иван Голубец». Ministerstwo Obrony Rosji, 25 stycznia 2017. [dostęp 2022-10-31]. (ros.).
  7. a b c d e Apalkow 2007 ↓, s. 87.
  8. a b c d e f g Apalkow 2007 ↓, s. 88.
  9. Apalkow 2007 ↓, s. 89-92 (rysunki).
  10. Apalkow 2007 ↓, s. 88, 92 (rysunek).
  11. a b c d e "Ковровец". mil.press.flot. [dostęp 2024-05-20]. (ros.).
  12. Apalkow 2007 ↓, s. 93, tablica 8.
  13. Witalij Kostriczenko. Tragedia Floty Czarnomorskiej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1999. IV (15), s. 25, marzec-kwiecień 1999. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  14. Andriej Fiedorowych: Razdieł Czornomorskogo fłota w cyfrach i faktach. Fond Impierskogo Wozrożdienija, 2-11-2007. [dostęp 2020-12-15]. (ros.).
  15. Тральщик «Ковровец» проверит сирийские воды на минную опасность. Lenta.ru, 2016-02-29. [dostęp 2024-05-20]. (ros.).
  16. Морской тральщик «Ковровец» ЧФ вошел в состав постоянной группировки ВМФ России в Средиземном море. Ministerstwo Obrony Rosji, 9 stycznia 2017. [dostęp 2024-05-20]. (ros.).
  17. Морской тральщик «Ковровец» Черноморского флота завершил выполнение задач в Средиземном море. Ministerstwo Obrony Rosji, 2 maja 2017. [dostęp 2024-05-20]. (ros.).
  18. Морской тральщик «Ковровец» Черноморского флота выполняет переход в Средиземное море. Ministerstwo Obrony Rosji, 6 lipca 2019. [dostęp 2024-05-20]. (ros.).
  19. Roman Petrenko: Russian minesweeper Kovrovets destroyed overnight. Ukrainska Pravda, 2024-05-19. [dostęp 2024-05-20]. (ang.).
  20. David Axe: In Blowing Up A Russian Minesweeper, Ukraine May Have Revealed A Secret: It Has ATACMS Rockets With 470-Pound Warheads. Forbes, 2024-05-19. [dostęp 2024-05-20]. (ang.).
  21. Russian sources confirm Tsiklon Karakurt-class missile ship was sunk by US-supplied ATACMS missiles [online], Army Recognition, 20 maja 2024 (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Sprawocznik. Tom IV. Diesantnyje i minno-tralnyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2007. ISBN 978-5-8172-0135-2. (ros.).
  • A. Car′kow: Rossijskij Wojenno-Morskoj Fłot 2016 g.. 2015, seria: Morskaja Kollekcyja. nr 12(193)/2015.
  • Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli Rossii 1997 – 1998 g. Wyd. V. Jakuck: 1997. (ros.).